هماتوکسیلین

در این مطلب به معرف هماتوکسیلین می پردازیم و به بیان خصوصیات بیوشیمیایی به نحوه عمل و همچنین کاربردهای آن در امور آزمایشگاهی می پردازیم.

تهیه و خرید شناساگرهای آزمایشگاهی برای آزمایشگاههایی که مطالعات پژوهشی، تشخیصی و یا آموزشی بر روی میکروب ها و بافتها انجام می دهند بسیار حیاتی است. در واقع معرفها به ما این امکان را می دهند که بدون استفاده از امکانات بسیار پیشرفته، اطلاعات زیادی را در مورد نمونه مورد آزمایش به دست آوریم.  معرف های آزمایشگاهی تولیدی شرکت مرک آلمان از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند. برای تهیه مستقیم و مطمئن مواد شیمیایی این برند معروف می توان به شرکتهای فروش مواد شیمیایی مراجعه نمود.

معرف آزمایشگاهی

هماتوکسیلین چیست

معرف هماتوکسیلین جزء رنگهای آلی است که به صورت گسترده در علوم زیستی استفاده می شود. این ماده در اصل یک ترکیب استخراجی از چوب درخت هماتوکسیلوم کامپکیانوم (درخت بَقَم) می باشد. هماتوکسیلین در شکل خالص خود به صورت یک ترکیب جامد کریستالی دیده می شود.

معرف هماتوکسیلین در علوم زیستی

معرف هماتوکسیلین یک رنگ هسته دوست است. این ماده به طور ویژه به ساختارهایی از سلول که دارای ژنوم هستند (مانند هسته و ریبوزومها) متصل می شود.

  برای تولید یک رنگ کاربردی، هماتوکسیلین به هماتئین اکسید می گردد و متعاقباً به یکی از چندین یون فلزی از جمله آلومینیوم (Al+3)، آهن (Fe+3) و کروم (Cr+3) متصل می شود. این یونهای فلزی در اتصال رنگ به نمونه مورد آزمایش نقش دارند. نظریه غالب این است که اتصال این رنگ به ژنوم به وسیله جاذبه الکترواستاتیکی کمپلکس های کاتیونی هماتین با گروه های فسفات DNA و RNA صورت میگیرد.

نحوه استفاده از معرف هماتوکسیلین با توجه به نوع نمونه و همچنین هدف آزمایش می تواند متفاوت باشد. اما به طور کلی این رنگ همراه با ائوزین استفاده می شود و  سیستم رنگ آمیزی H&E را شکل می دهد. با استفاده از این ترکیب می توان طیف وسیعی از ویژگی‌ ها  و خصوصیات ماتریکس سیتوپلاسمی (پروتئین ها و …)، هسته‌ و همچنین شرایط محیط خارج سلولی را با دقت مورد بررسی قرار داد. تکنیک رنگ آمیزی H&E هسته و دیگر مکانهای دارای ماده ژنتیکی را به رنگ آبی، بنفش یا تیره در می آورد. اما سیتوپلاسم رنگ صورتی تا نارنجی به خود می گیرد.

 

تکنیک رنگ آمیزی H&E

هماتوکسیلین در صنعت

در گذشته از هماتوکسیلین برای کارهای مختلفی مانند نساجی و تولید جوهر قلم  استفاده شده است. اما در حال حاضر به خاطر کارایی بسیار بالایی که در رنگ آمیزی و آشکارسازی هدفمند اجزای سلول دارد در علوم زیستی استفاده می شود. عمده ترین کاربردهای معرف هماتوکسیلین در محیطهای پژوهشی و درمانی شامل موارد زیر می گردد:

• کمک به تشخیص بیماری سرطان
• تشخیص آسیب های ناشی از جراحی
• مطالعه تاثیر داروهای جدید روی بافتها
• تشخیص بیوفیلم میکروبی
• ارتقا کیفیت رنگ آمیزی میکروبی و بافتی
• مطالعه هسته سلولی
• تشخیص بیماری های عفونی باکتریایی
• مطالعات سرطان شناسی و …

نسبت به گذشته نحوه تهیه و کار با معرف هماتوکسیلین در آزمایشگاه دچار تحول زیادی شده است. در گذشته اپراتور آزمایشگاه باید آماده سازی معرف ها را از مراحل ابتدایی آن انجام می داد که نتیجه کار همیشه یکسان نبود. اما امروزه شرکت های تولید مواد شیمیایی مانند مرک آلمان اقدام به تولید این مواد با استاندارد خاصی می کنند. بنابراین همیشه میتوان از یکنواختی غلظت و کیفیت معرف آزمایشگاهی اطمینان حاصل کرد. یکنواخت نبودن رنگ، نتیجه آزمایش ها را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به تفاسیر اشتباه می شود.