در این مقاله میخواهیم به ویژگی‌‌ها و مشخصات و کاربردهای فنل فتالئین که نوعی شناساگر یا معرف آزمایشگاهی است بپردازیم. فنل فتالئین یا فنول فتالئین نوعی ترکیب شیمیایی آلی با 4 ماده است که به عنوان شناساگر یا معرف انواع اسید و بازها از آن استفاده می‌کنند. فرمول شیمیایی این ماده C20H14O4 می‌باشد که مقدار PH این ماده شیمیایی برای شناسایی باز ها حدود 8 الی 10 می‌باشد. لازم به ذکر است که برای تهیه انواع معرف ها و شناساگرهای آزمایشگاهی همچون فنل فتالئین و متیل اورانژ و ... میتوانید به مرکز فروش مواد شیمیایی تهران مراجعه کنید. شرکت دایا اکسیر یکی از معتبرترین شرکت‌‌هایی است که در تولید انواع لوازم آزمایشگاهی و مواد شیمیایی فعالیت دارد.
مشخصات فنل فتالئین
این ماده شیمیایی معمولا در آب نامحلول است و به همین دلیل آن را با الکل مخلوط می‌کنند. زیرا این ماده شیمیایی در الکل به صورت محلول می‌باشد و به خوبی حل می‌شود. به عبارت دیگر برای رقیق سازی این ماده شیمیایی از الکل استفاده می‌کنند.
بهتر است بدانید که فنل فتالئین در محیط اسیدی کاملا بیرنگ بوده اما در محیط بازی به رنگ قرمز ارغوانی تبدیل می‌شود. همچنین اگر در محیط شدیدا اسیدی و مقداری بازی قرار بگیرد کاملا بی رنگ می‌شود. اما اگر در شرایط قلیایی یا بازی حدود PH=(8_10) قرار بگیرد به رنگ صورتی تبدیل می‌شود. این نوع شناساگر اگر در محیط شدیدا بازی یعنی PH=11_14 قرار بگیرد کاملا بی رنگ می‌شود.
ناگفته نماند که فنل فتالئین نوعی اسید ضعیف می‌باشد و درون محلول هایی که شدیدا اسیدی هستند به رنگ نارنجی تبدیل می‌شود. امروزه برای شناساندن انواع معرف ها در آزمایشگاه های مدارس و دانشگاه ها از این ماده شیمیایی استفاده می‌کنند. ناگفته نماند که این ماده شیمیایی هیچگونه طعم و بوی خاصی ندارد. وزن مولکولی این ماده شیمیایی حدود 32/318 گرم در مول می‌باشد. همچنین نقطه ذوب این نوع شناساگر حدود 258 الی 263 درجه سانتی گراد است. فنل فتالئین در انواع آزمایشگاه ها و در تولید انواع اسباب بازی ها و ... کاربرد های بسیار زیادی دارد.
کاربرد های فنل فتالئین
همانطور که گفتیم فنل فتالئین کاربرد های بسیار زیادی در آزمایشگاه ها دارد. به عنوان مثال در آزمایشگاه ها برای تیتراسیون اسید و باز از فنل فتالئین به عنوان شناساگر استفاده می‌کنند. همچنین از این ماده شیمیایی برای نشانگر بی کربناته شدن بتن استفاده می‌کنند. ناگفته نماند که در آزمایشگاه های پزشکی و بیمارستان ها از ترکیب فنل فتالئین، الکل و پراکسید برای تشخیص خون در مدفوع استفاده می‌کنند.
در گذشته در صنعت پزشکی، از فنل فتالئین برای درمان نفخ و یبوست استفاده می‌کردند. اما بعد از انجام آزمایشات بسیار زیاد دریافتند که این ماده به شدت سرطان زا بوده و کارسینوژن است به همین دلیل این دارو را از فهرست تجویز پزشکان حذف کردند. ناگفته نماند که از این نوع شناساگر در آزمایشگاه ها برای انجام تست کاستل مایر استفاده می‌کنند. همچنین این ماده شیمیایی در تولید انواع اسباب بازی ها مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال برای از بین رفتن رنگ موهای انواع عروسک ها از این ماده استفاده می‌کنند.